Της Λήδας Γαλανού
Η προφανής απάντηση είναι όχι. Η λιγότερο προφανής είναι… υπήρχαν τα Απομνημονεύματα του Μακρυγιάννη. Η αφήγηση του Στρατηγού, εικονογραφημένη σε ύφος συγχρόνως ναΐφ και κυβιστικό, από τον Παναγιώτη ή/και τον Δημήτριο Ζωγράφο. Μια αποτύπωση των στιγμιοτύπων από τις μάχες της επανάστασης, βασισμένη στην πραγματικότητα και εμπλουτισμένη με μυθοπλασία, με χιούμορ, με σπλάτερ, με προσωπική ματιά, με συναίσθημα. Άρα, ένα «πρώιμο ντοκιμαντέρ», περίπου εβδομήντα χρόνια πριν τη γέννηση του κινηματογράφου. Αυτή ήταν η σκέψη πίσω από την απόφαση του Φεστιβάλ να τιμήσει την επέτειο των 200 χρόνων από την Επανάσταση του 1821, όχι με ρετρό ταινίες ούτε με ένα ακόμη φουστανέλα γουέστερν –παρότι πάντα ευπρόσδεκτα– αλλά με κάτι παραδοσιακό και φρέσκο μαζί. To e21, μια εφαρμογή για κινητά τηλέφωνα, ζωντανεύει αυτούς τους συναρπαστικούς πίνακες στο σημερινό –αστικό ή βουκολικό– τοπίο, τους χαρίζει τρισδιάστατη μορφή, τους δίνει νέα ανάσα.
Αφού αυτείνοι οι τρεις ᾿θουσιάσαν τους πολίτες, φαίνεται ο Ρήγας Βελεστίνος, το αγαθό παιδί της πατρίδας, και βαστάγει ένα σακκουλάκι με τον σπόρο της λευτεριάς και σπέρνει αυτόν τον σπόρον.
Πτώσις της Κωνσταντινουπόλεως
Κι έτσι βρεθήκαμε να… θαυμάζουμε, βλέποντας τις φιγούρες των Ζωγράφων, τα πλεούμενα και τα άτια, τις χατζάρες, τους πολεμιστές και τους μπουρλοτιέρηδες, τους λόφους, τις ραχούλες και τις θάλασσες, να παραδίδουν κάτι από τη δισδιάστατη αθωότητά τους, να τυλίγονται σ’ ένα ψηφιακό πλέγμα και ν’ αποκτούν τρεις διαστάσεις, να κινούνται, να ζωντανεύουν. Χάρη στον Μπάμπη Βενετόπουλο (3D-animation, Επίκουρος Καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών του ΑΠΘ) και την ομάδα του, οι οποίοι –πίξελ στο πίξελ και σεβόμενοι την απλότητα των έργων– μάς έκαναν να τα νιώθουμε και να τ’ ακούμε, ακόμα και πριν δημιουργηθεί η ηχητική μπάντα που έμελλε να τα συνοδεύσει. Να τα βλέπουμε στις δικές μας πλατείες, στα δικά μας λιμάνια και στις γειτονιές των πολυκατοικιών, στο μαγικό σύμπαν της επαυξημένης πραγματικότητας.
Λέγει ο Δυσσέας: «Κάτι θα μιλήσουμε. Ανοίγει το παλεθύρι, μου λέγει: «Τήρα κάτου Μακρυγιάννη». Εγώ υποπτεύθηκα να μην ρίξουν κάτου από το κάστρο. Του λέγω: «Τι να τηράξη, τον τόπο τον ξέρω από μακρυά. -Τήραξε, τι βλέπεις; μου είπε. -Σπίτια, του λέγω. -Και κάτου, παρακάτου βλέπεις τις ελιές και τα περιβόλια. Όλα δικά μας είναι, δια ‘κείνο σας ήφερα εις την Αθήνα.
Μάχη πρώτη των Αθηνών
Και ξάφνου ο Μακρυγιάννης, εκτός από τα «πλάνα» των μαχών, απέκτησε και φωνή. Νεανική φωνή, σύγχρονη, αιχμηρή. Χάρη σε δέκα από τους πιο ελπιδοφόρους έλληνες ηθοποιούς: Δήμητρα Βλαγκοπούλου, Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Χαρά Μάτα Γιαννάτου, Νικολάκης Ζεγκίνογλου, Παύλος Ιορδανόπουλος, Ιώκο Ιωάννης Κοτίδης, Τζωρτζίνα Λιώση, Κώστας Νικούλι, Ναταλία Σουιφτ, Μιχάλης Συριόπουλος, με την καθοδήγηση της Γιούλας Μπούνταλη. Που διάβασαν τον Μακρυγιάννη με τον πιο απρόβλεπτο τρόπο, με φωνή και έκφραση σημερινή, βγαλμένη όχι από τα λαγκάδια της Ρούμελης, αλλά από τους δρόμους της πόλης, της γρήγορης κίνησης, μιας άλλης τόλμης, αυτής του δύστοκου 2021.
Δια την πείνα την μεγάλη οπού είχαμε ο Θεός στέλνει έναν άνθρωπον φορτωμένον ζαϊρέ, κρέας, πήτες, κρασί, ψωμί, ένα ζώον φορτωμένον από τις φαμελιές εκεινών οπού ‘χα από τα τέσσερα χωριά και τους είχα μαζί μου κι από τον αδελφόν μου. Τότε δοξάσαμεν τον Θεόν και κάμαμε τα μεγαλύτερα γλέντια και τραγούδια.
Κάδρον της Δυτικής Ελλάδος και κέντρον Βόνιτζα
Το δικό μας ’21, που έγινε ακόμα πιο δύστοκο στις 15 Απριλίου. Παλιός γνώριμος και νέος συνεργάτης του Φεστιβάλ, ο Νίκος Ζαχαριάδης είχε τον γενικό συντονισμό της απαιτητικής και τόσο πολύπλευρης δουλειάς για το e-21 (δική του έμπνευση και το όνομα, παρεμπιπτόντως). Μέσα σ’ αυτήν, ο Νίκος προλάβαινε να μελετά τους τόπους των αληθινών μαχών, να γελά με την κωμικότητα των αφηγήσεων, να αναλύει τη δραματικότητά τους, να βάζει πινέζες σε χάρτες και να μετρά συντεταγμένες, να σχεδιάζει μενού στο photoshop και να αφαιρεί το πολυτονικό από τα κείμενα, με στωικότητα και υπομονή. Επειδή δεν προλάβαμε να τον αποχαιρετήσουμε, τον σκεφτόμαστε σε κάθε back και κάθε next.
Επληγώθη και ο Καραϊσκάκης εις την φύση περιπαίζοντας τους Τούρκους τους γύρισε τον κώλο και πληγώθη. Δεν κατηγοριώνται ούτε οι Έλληνες εις την αντρεία, ούτε οι Τούρκοι σαν λιοντάρια πολέμησαν και τα δυο μέρη.
Μάχη Λαγγάδας και Κομπότι
Αυτό ήταν το 1821, το e-21, για το Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης. Μια ευκαιρία να παίξουμε με το παρελθόν και το μέλλον, με όρους κινηματογραφικούς, με κίνηση, με ουσία και πειραματισμό. Μια δυνατότητα να συνεργαστούν πολλοί άνθρωποι από διαφορετικές ειδικότητες και καταβολές. Μια προσπάθεια να μεταμορφωθεί σε οικείο βίωμα κάτι που έχει γραφτεί στα βιβλία. Και μια άσκηση ομαδικότητας, σ’ έναν αγώνα με τον χρόνο, τη γεωγραφία, τη συνείδηση, την ευθύνη, την αλήθεια, την παρέα.
Ότι βάναμε όλοι τις πλάτες, όχι ένας. Οι άρχοντές μας, οι αρχηγοί μας έγιναν και οι ντόπιοι και οι φερτικοί, όμως τίποτας δεν τους αναπεύει. Ήμασταν φτωχοί, εγίναμεν πλούσιοι.
Η δικαία απόφασις του Θεού δια την απελευθέρωσιν της Ελλάδος
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ – ΕΙΣΙΤΗΡΙΑ