Η Μεγάλη Νύχτα της Νάπολης

του Μίλτου Τόσκα

Στην αφετηρία της κινηματογραφικής χρονιάς, στην μετάβαση από τους θερινούς στις σκοτεινές αίθουσες, ερχόμαστε αντιμέτωποι με τη “Μεγάλη Νύχτα της Νάπολης” του 40χρονου Κλαούντιο Τζιοβανέζι, βασισμένη στο μυθιστόρημα του Ρομπέρτο Σαβιάνο “Piranhas”, μία δεκαετία μετά την μεγάλη του επιτυχία “Γόμορρα”. Μία κυνική και συγχρόνως ευαίσθητη απεικόνιση της καθημερινότητας της υποβαθισμένης περιοχής της Σάνιτα, που οδήγησε στην Αργυρή Άρκτο Σεναρίου στο Βερολίνο και έφθασε στην Ελλάδα για να μας δώσει την ευκαιρία αφενός να αναζητήσουμε ομοιότητες και διαφορές και αφετέρου το έναυσμα να εμβαθύνουμε σε αυτή τη συνταρακτική ιστορία και τα αίτιά της.

Από την Πομπηία, τον Βεζούβιο, την ακτή Αμάλφι, την ομάδα του Μαραντόνα και τα τουριστικά θέρετρα που κάνουν τον γύρο του κόσμου για μας προσελκύσουν, στους σκληρούς νόμους της αδυσώπητης Καμόρα και τον κώδικα τιμής. Εκεί που ο θρύλος συναντάει την πραγματικότητα κι ο τολμών νικά. Χαρακτήρες που εκτρέφονται αποκλειστικά από την κλειστή κοινωνία. Κι όταν τα πάντα είναι δομημένα λάθος και τα ερεθίσματα για κάτι διαφορετικό μηδενικά, πρέπει να έχεις μεγάλη δύναμη για να αποχωρήσεις. Eιδικά όταν αισθάνεσαι πως ήρθε η ώρα να “ενηλικιωθείς” κι οι υποχρεώσεις δεν μπορούν πια να περιμένουν.

Η παρέα του 15χρονου Νικολά μπαίνει στο παιχνίδι, δίχως να γνωρίζει ακριβώς τους όρους και προσπαθεί να εκμεταλλευτεί διαδοχικές συγκυρίες. Μία στιγμή αρκεί, για την αθωότητα να μείνει χαραγμένη μονάχα στα μάτια των παιδιών. Η παρορμητικότητα της εφηβείας, ο ενθουσιασμός και η ψυχολογία της μάζας οδηγεί σε αλλεπάλληλες συγκρούσεις κι αλυσιδωτές εξελίξεις. Την ώρα που η αδρεναλίνη ανεβαίνει, δεν υπάρχουν φιλίες, παρά μόνο εφήμερες συμμαχίες και μία αφορμή είναι ικανή να καταστρέψει τα πάντα. Όσο πιο ευέλικτος είσαι, τόσο πιθανότερο να επιβιώσεις. Τι όμως οδηγεί τα παιδιά σε αυτόν τον δρόμο;

H ανεργία, η φτώχεια. Δεν υπάρχουν ευκαιρίες, δεν υπάρχει ελπίδα. Αυτός ο δρόμος δίνει μία ασφάλεια και ταυτόχρονα τη ψευδαίσθηση της μεγάλης ζωής. Είσαι βασιλιάς για όσο κρατήσει. Δεν έχει τέλος όμως κι έτσι εξελίσσεται σε έναν φαύλο κύκλο με ημερομηνία λήξης. Θυσία της ψυχής στον βωμό του χρήματος, που κινεί τα πάντα. Κι είναι μεγάλο δέλεαρ όταν μεγαλώνεις κάτω απ΄αυτές τις συνθήκες. Κρύβεται άραγε εκεί όμως η πραγματική ευτυχία ή τελικά καταλήγεις να ψάχνεις απελπισμένα μία διέξοδο, μία λύτρωση;

Μία ταινία που θα μπορούσε να είναι εποχής, έρχεται στο 2019, στο σήμερα. Τα σκούτερ, η Nike, τα social media στο φλερτ είναι όσα βλέπουμε στην επιφάνεια — στο βάθος κυριαρχούν τα συμφέροντα κι αυτά τα παιδιά, σε έναν αταίριαστο για την ηλικία τους ρόλο, γίνονται γρανάζια της καλοδουλεμένης μηχανής. Ναρκωτικά, πορνεία και σκουπίδια, μαστίζουν τη Νάπολη. Πρέπει όμως να καταφέρεις να ζήσεις. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό. Όταν όμως οπλίζεις, πρέπει να είσαι έτοιμος να δεχθείς κάθε είδους πυρά από πάσα κατεύθυνση.

Κάπως έτσι χάνεται η ισορροπία, καλείσαι να βιώνεις έναν διαρκή εφιάλτη. Μία συνεχή καταδίωξη που δεν σου επιτρέπει να έχεις προσωπική ζωή. Όσο κι αν προσπαθείς να μείνεις “ηθικός” σαν ένας σύγχρονος Νονός, μετατρέπεσαι σε ένα Piranhas που διψά για αίμα. Για τα παιδιά αυτά, εκεί βρίσκεται η λύση στα προβλήματά τους καθώς νοιώθουν πως έτσι τους ανοίγονται νέοι δρόμοι. Παρανοϊκοί έφηβοι, που δε διστάζουν να παίξουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα, αφού δεν έχουν τίποτα να χάσουν. Χάνουν κάθε αίσθηση του μέτρου και οδηγούνται σε σπασμωδικές κινήσεις.

Η ίδια η ζωή έρχεται να σε αναγκάσει να γίνεις αυτό που μισούσες. Είναι το χειρότερο συναίσθημα για κάποιον που νιώθει ακόμα άνθρωπος και προσπαθεί να κάνει την αυτοκριτική του. Δεν μπορείς πια να κοιμηθείς, διότι η φρίκη τριγυρνάει στο μυαλό σου. Τύψεις, Ερινύες, αγωνία για το αύριο. Ένα αδιέξοδο. Εγκλωβισμένος στις επιλογές σου. Ένα καθολικό μήνυμα κατά της βίας, που φυσικά δεν περιορίζεται στην Ιταλία. Μία δυνατή φωνή που μας ουρλιάζει πως τα παιδιά πρέπει να μείνουν μακριά απ΄όλο αυτόν τον εφιάλτη…

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΟΒΟΛΩΝ

Thessaloniki International Film Festival