Η μελαγχολία ενός ανικανοποίητου νόστου, το τραύμα που πυροδοτεί η αποκοπή από την πατρογονική γη, η αιωνίως ρευστή και ευμετάβλητη φύση της ανθρώπινης ταυτότητας, η κοσμογονική δυνατότητα της τέχνης να πλάθει μια εναλλακτική πραγματικότητα, καθώς και οι φιλοσοφικές διαστάσεις που κυοφορούνται ασταμάτητα στο καθημερινό, στο επαναλαμβανόμενο και στο τετριμμένο, είναι -μεταξύ άλλων- οι θεματικές που κυριαρχούν στο έργο του αλβανού καλλιτέχνη Άντριαν Πάτσι, που ζει και εργάζεται στο Μιλάνο.
Τα βίντεο έργα του, που θα έχει την ευκαιρία να παρακολουθήσει το κοινό στο πλαίσιο του spotlight που φιλοξενεί το 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ανατρέχουν σε βιωματικές εμπειρίες του Άντριαν Πάτσι, λειτουργώντας ως ένας διαρκής αναστοχασμός για τις δομικές έννοιες της ανθρώπινης συνθήκης. Την εύθραυστη διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στο πλαστό και στο αυθεντικό, τον ανεπαρκή ορισμό της τέχνης, την αρχέτυπη δύναμη του πένθους, τη διαρραγή ανάμεσα στο ιδιωτικό και το δημόσιο, τις μυθολογικές διαστάσεις της ανθρώπινης καταγωγής. Αντίστοιχα στοιχεία χαρακτηρίζουν και το νέο έργο που θα παρουσιάσει ο καλλιτέχνης στο πλαίσιο της 2023 Ελευσίς, αυτή τη φορά με αναπτύσσοντας τα σε μια εικαστική εγκατάσταση στο πλαίσιο της έκθεσης Elefsina mon Amour σε επιμέλεια Κατερίνας Γρέγου.
Ένα τριήμερο ΠΑΝΗΓΥΡΙ στις παρυφές της γιορτής του Αγίου Γεωργίου, στην Ελευσίνα, ένας κινηματογραφικός μαραθώνιος διάρκειας 3.480 λεπτών, χωρίς διακοπή ή μεσολάβηση, σε μια συνθήκη επαναπροσδιορισμού των νοημάτων και κατάλυσης των συμβάσεων. Ο Σύλλας Τζουμέρκας χτίζει το έργο του σε έναν τρίπτυχο άξονα που συνενώνει τα αποτύπωμα του χρόνου, το αρχέγονο φαντασιακό και τη χειροπιαστή αύρα ενός τόπου, μέσα από τρεις έννοιες που συγχωνεύονται η μία μέσα στην άλλη. Το live σινεμά, σε μια ταινία που εκτυλίσσεται, μετασχηματίζεται, διαμορφώνεται μπροστά στα μάτια των θεατών, συνυφαίνοντας την αντικειμενική καταγραφή του χρόνου με την ονειρώδη και βιωματική του αποτύπωση. Η εργατική τάξη του σήμερα, με τις αντιφάσεις, τους μετασχηματισμούς και τις δαιδαλώδεις απολήξεις της στη δημόσια σφαίρα. Οι Σειρήνες, ως μια διαχρονική και οικουμενική μεταφορά για τα ανθρώπινα διλήμματα και το μετεωρικό κενό ανάμεσα στην ανάληψη δράσης και την εσωτερική πειθαρχία.
Στο ντοκιμαντέρ Αγέλαστος Πέτρα (2000), ο Φίλιππος Κουτσαφτής αποτύπωσε τη ροή του χρόνου, τη διαδοχή ζωής και θανάτου, την σαρωτική επιδρομή του θαυμαστού καινούργιου κόσμου της εκβιομηχάνισης και της οικονομίας στους θησαυρούς μιας ανυπολόγιστης κληρονομιάς, κινηματογραφώντας την Ελευσίνα ως έναν τόπο που κρύβει βαθιά μέσα του μύθους, χρησμούς, μυστήρια και προφητείες. Στο 25ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης το αλησμόνητο ντοκιμαντέρ επιστρέφει στη σκοτεινή αίθουσα, σε μια καθολικά προσβάσιμη προβολή, με τη συνδρομή της Alpha Bank, Χορηγού Προσβασιμότητας του Φεστιβάλ. Παράλληλα, το κοινό θα έχει την ευκαιρία να πάρει μια πρώτη γεύση από το νέο ντοκιμαντέρ με τίτλο Οι Ελευσίνιοι, που ετοιμάζει ο κορυφαίος Έλληνας δημιουργός, μια αλληγορική σύναξη προσώπων από τη μυθολογία μέχρι και το σήμερα.
Άντριαν Πάτσι. Σύλλας Τζουμέρκας. Φίλιππος Κουτσαφτής. Τρεις συνεκτικοί κόμβοι στο αδιόρατο νήμα που συνδέει την Ελευσίνα, Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023, με τη Θεσσαλονίκη και το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ.
Γιώργος Παπαδημητρίου